Wat is schijnzelfstandigheid?

Schijnzelfstandigheid houdt in dat een persoon zich voordoet als zelfstandig ondernemer (ZZP’er), terwijl er in werkelijkheid sprake is van een dienstverband volgens het arbeidsrecht. Dit gebeurt vaak om belasting- en premieplichten te ontwijken, wat kan leiden tot een verstoring van het gelijke speelveld tussen werknemers en zelfstandigen.

Periode van moratorium op handhaving

Sinds november 2016 is er een handhavingsmoratorium van kracht op de Wet DBA (Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties). Dit betekent dat de Belastingdienst toezicht houdt, maar niet actief handhaaft, behalve bij gevallen van kwaadwillendheid. Dit moratorium wordt naar verwachting opgeheven op 1 januari 2025, waarna handhaving met terugwerkende kracht mogelijk zal zijn.

Verduidelijking dienstverband versus ZZP’er

Het verschil tussen een dienstverband en een zelfstandige relatie wordt vaak beoordeeld aan de hand van verschillende criteria, zoals de mate van persoonlijke arbeid, gezagsverhouding en het ondernemersrisico. Het recente arrest van de Hoge Raad in de Deliveroo-zaak bevestigt dat ook bij vrije vervanging sprake kan zijn van een arbeidsovereenkomst, wat de noodzaak benadrukt om arbeidsrelaties zorgvuldig te kwalificeren.

Advies: Opstellen opdrachtovereenkomst

Het is essentieel om bij het inhuren van een ZZP’er een duidelijke en juridisch houdbare opdrachtovereenkomst op te stellen. Deze overeenkomst moet helderheid verschaffen over de aard van de arbeidsrelatie en mogelijke risico’s van schijnzelfstandigheid minimaliseren. Na het Deliveroo-arrest zijn modelovereenkomsten die gebaseerd zijn op vrije vervanging niet langer houdbaar, wat extra zorgvuldigheid vereist bij het opstellen of herzien van overeenkomsten.

Toekomst: Verduidelijking Beoordeling Arbeidsrelaties (VBAR) per 1 januari 2026

Vanaf 1 januari 2026 wordt het nieuwe wetsvoorstel VBAR verwacht, dat verdere duidelijkheid moet geven over de beoordeling van arbeidsrelaties en een rechtsvermoeden van werknemerschap kan introduceren. Dit wetsvoorstel is bedoeld om de kwalificatie van arbeidsrelaties verder te verduidelijken en schijnzelfstandigheid terug te dringen

Deze notitie biedt ondernemers praktische handvatten om de risico’s van schijnzelfstandigheid te begrijpen en te beheersen. Neem bij twijfel contact met ons op om te voorkomen dat je voor verrassingen komt te staan bij toekomstige controles.

Meer informatie vind je op de website van de Belastingdienst.